Celem badania jest porównanie i ocena zróżnicowania wahań sezonowych bezrobocia na nadmorskich rynkach pracy w turystycznych regionach Polski i Hiszpanii. Przedmiotem szczegółowych analiz jest poziom i rozkład miesięcznych wahań sezonowych bezrobocia na nadmorskich oraz peryferyjnych względem nich rynkach pracy. Do wyodrębnienia składnika sezonowego zastosowano procedurę Census X-12 ARIMA. W analizie wykorzystano dane o miesięcznej liczbie bezrobotnych od stycznia 2006 r. do grudnia 2015 r. Ich źródłem w przypadku Polski były urzędy pracy w powiatach, a Hiszpanii — Ministerstwo Pracy i Opieki Społecznej (MESS).
Z międzynarodowych porównań wynika, że wyższymi wahaniami sezonowymi bezrobocia cechują się obszary turystyczne w naszym kraju (zarówno bezpośrednio nadmorskie, jak i peryferyjne względem nich). W ciągu roku na rynkach pracy w Polsce i Hiszpanii stwierdzono podobny rozkład wahań sezonowych bezrobocia.
bezrobocie, regiony turystyczne, rynek pracy, sezonowość, zróżnicowanie
C1, E23, E32, J21
Allcock, J. B. (1989). Seasonality. W: S. F. Witt, L. Moutinho (red.), Tourism Marketing and Management Handbook (s. 387—392). Londyn: Prentice Hall.
Ball, R. M. (1989). Some aspects of tourism, seasonality and local labour markets. Area, 21(1), 35—45.
Bar-On, R. R. V. (1975). Seasonality in Tourism: A Guide to Analysis of Seasonality. Technical Paper, 2. Londyn: Economist Intelligence Unit.
Baum, T., Hagen, L. (1999). Responses to seasonality: the experiences of peripheral destinations. The International Journal of Tourism Research, 1(5), 299.
Borzyszkowski, J. (2014). Zjawisko sezonowości w turystyce — istota problemu i działań krajowych podmiotów polityki turystycznej na rzecz jego ograniczania. Rozprawy Naukowe AWF we Wrocławiu, 45, 167—176.
Butler, R., Mao, B. (1997). Seasonality in tourism: Problems and measurement. Quality management in urban tourism, 9—24.
Cabrero, A. (2000). Seasonal Adjustment in Economic Time Series: The Experience of the Banco de Espana.
Commons, J., Page, S. (2001). Managing Seasonality in Peripheral Tourism Regions: The Case of Northland, New Zealand. W: T. Baum, S. Lundtrop (red.), Seasonality in Tourism (s. 153—172). Nowy Jork, Pergamon, Amsterdam.
Dagum, E. B. (1980). The X-11-ARIMA Seasonal Adjustment Method. Ottawa: Statistics Canada, katalogi 12—564.
Drakatos, C. (1987). Seasonal Concentration of Tourism in Greece. Annals of Tourism Research, 14(4), 582—586.
Fernández-Morales, A. (2003). Decomposing seasonal concentration. Annals of Tourism Research, 30(4), 942—956.
Fischer, B. (1995). Decomposition of time series: comparing different methods in theory and practice. Eurostat.
Flognfeldt, T. (2001). Long-term positive adjustments to seasonality: consequences of summer tourism in the Jotunheimen area, Norway. W: T. Baum, S. Lundtorp, Seasonality in tourism (s. 109—117). Pergamon.
Getz, D., Nilsson, P. (2004). Responses of Family Businesses to Extreme Seasonality in Demand: The Case of Bornholm, Denmark. Tourism Management, 25, 17—30.
Goulding, P. J., Baum, T. G., Morrison, A. J. (2004). Seasonal Trading and Lifestyle Motivation: Experiences of Small Tourism Businesses in Scotland. Journal of Quality Assurance in Hospitality & Tourism, 5(2/3/4), 209—238.
Grady, P., Kapsalis, C. (2002). The approach to seasonal employment in the nordic countries: a comparison with Canada, Applied Research Branch Strategic Policy. Quebec: Human Resources Development Canada.
Grutkowska, S., Paśnicka, E. (2007). X-12 ARIMA i TRAMO/SEATS — empiryczne porównanie metod wyrównania sezonowego w kontekście długości próby. Materiał i Studia, 220, Warszawa: NBP.
Guillemette, R., L’Italien, F., Grey, A. (2000). Seasonality of labour markets, Comparison of Canada, the U.S. and the provinces. Quebec: Human Resources Development Canada, 1 i 2.
GUS (2016). Turystyka w 2015. Warszawa.
Hartmann, R. (1986). Tourism, Seasonality and Social Change. Leisure Studies, 5(1), 25—33.
Jang, S. S. (2004). Mitigating Tourism Seasonality. Annals of Tourism Research, 31(4), 819—836.
Klonowska-Matynia, M., Radlińska, K. (2016). Sezonowość bezrobocia na metropolitarnych, podmiejskich i peryferyjnych rynkach pracy w Polsce. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 292, 100—115.
Koenig, N., Bischoff, E. E. (2004). Analyzing seasonality in Welsh room occupancy rates. Annals of Tourism Research, 31(2), 374—392.
Lee, C., Bergin-Seers, S., Galloway, G., McMurray, A. (2008). Seasonality in the tourism industry. Impacts and strategies. Gold Coast: CRC for Sustainable Tourism Pty Ltd.
Lundtorp, S., Rassing, C. R., Wanhill, S. (1999). The off-season is „no season”: the case of the Danish island of Bornholm. Tourism Economics, 5(1), 49—68.
Murphy, P. E. (1985). Tourism: A Community Approach. Londyn: Methuen.
Nadal, J. R., Font, A. R., Rossello, A. S. (2004). The economic determinants of seasonal patterns. Annals of Tourism Research, 31(3), 697—711.
Pearce, D. G. (1989). Tourist Development. Nowy Jork: Longman.
Phelps, A. (1988). Seasonality in Tourism and Recreation: The Study of Visitor Patterns, A Comment on Hartman. Leisure Studies, 7(1), 33—39.
Rembeza, J., Klonowska-Matynia, M., Radlińska, K. (2015). Regionalne zróżnicowanie sezonowości bezrobocia w Polsce, Niemczech i Hiszpanii. Studia Prawno-Ekonomiczne, 94, 367—379.
Rydzewski, L. G., Deming, W. G., Rones, P. L. (1993). Seasonal employment falls over past three decades. Monthly Labor Review, 116(7), 3—14.
Sezer, H., Harrison, H. (1994). Tourism in Greece and Turkey: an economic view for planners. W: A. Seaton (red.), Tourism: the State of the Art (s. 74—84). Wiley.
Sharpe, A., Smith, J. (2005). Labour market seasonality in Canada: Trends and policy implications. Centre for the Study of Living Standards.
Tsitouras, A. K. (1998). The Seasonality of Tourism in Greece and the competitive Countries. Ateny: Research Institute for Tourism.
